Đa số chúng ta khi nghĩ đến đầu tư là nghĩ đến rủi ro và nghĩ là mình không thể nào giàu. Theo khảo sát của Tổ Chức Người Tiêu Dùng ở Mỹ (Consumer Federation of America), thì có khoảng 25% người dân Mỹ tin là trúng số là cách duy nhất mà họ có thể trở thành triệu phú. Nhưng thực tế không phải như vậy. Một người làm công nhân với mức lương trung bình cũng có thể dễ dàng trở thành triệu phú sau một khoảng thời gian tích góp.
Ở công ty mà tôi đã từng làm việc, có một người đàn ông bắt đầu nghỉ hưu sau khi tôi vào làm được khoảng hai tháng. Ông ta nói là ông ta có thể nghỉ hưu thoải mái vì ông ta không còn nợ (trả hết tiền nhà, tiền xe) và có 1.4 triệu đô trong tài khoản về hưu, chưa kể tiền trợ cấp về hưu của chính phủ. Nhiều người trong công ty vừa ngạc nhiên vừa ganh tị và hỏi bí quyết nào mà ông ta có thể làm được như vậy trong khi ông ta chỉ là một công nhân bình thường (tôi đoán mức lương tối đa của ông ta là $15/giờ). Còn tôi thì chẳng lấy gì làm ngạc nhiên vì tôi biết chính xác ông ta đã làm thế nào.
Theo thông tin từ Tổ Chức Người Tiêu Dùng thì có khoảng 25% số gia đình có thu nhập từ $10,000 đến $25,000 mỗi năm có số tài sản trên $100,000, và 38% số gia đình có thu nhập từ $35,000 đến $50,000 mỗi năm có số tài sản trên $100,000. Điều gì khiến những người này có nhiều tài sản hơn đa số những người khác? Chẳng có gì bí mật ở đây cả. Đó là vì họ có thói quen tiết kiệm tiền và đầu tư một cách thông minh.
Bất kể thu nhập của bạn là bao nhiêu, hãy dành ít nhất 10% thu nhập để đầu tư dài hạn. Một trong những nơi tốt nhất để đầu tư là mua “Mutual Funds” hoặc “ETFs” (dịch theo google là “Quỹ Tương Hỗ”). Đây là quỹ, thay vì mua cổ phiếu của một công ty, bao gồm hàng trăm công ty khác nhau ở những lãnh vực khác nhau. Vì thế tính rủi ro cực kì thấp. Với một nền kinh tế tư bản như ở Hoa Kỳ này, sự giàu có đến với những người sở hữu công ty chứ không phải những người làm cho công ty. Khi bạn mua cổ phiếu của một công ty, bạn sở hữu một phần của công ty đó. Chi tiết về cách đầu tư được nói rõ hơn trong bài viết “Làm Sao Đầu Tư?”
Đầu Tư Về Hưu
Khi tôi còn làm việc cho một nhà hàng Tàu, tôi thấy một số người đã lớn tuổi mà vẫn phải làm công việc nặng nhọc như bưng đồ ăn, rửa bát, dọn dẹp, vv… (có thể bạn nghĩ là không có gì vì đây là công việc bạn làm ở nhà hằng ngày, nhưng ở nhà hàng, bạn phải làm gấp mười lần ở nhà). Cái mà tôi thấy đau lòng là một số người trong số họ nói là họ sẽ phải làm cho tới khi chết vì còn rất nhiều thứ để lo như con cái, tiền nhà tiền xe, tiền bảo hiểm, vv… Tôi tin là bạn không muốn rơi vào hoàn cảnh như vậy khi về già.
Thử nghĩ tới viễn cảnh như sau khi về già. Bạn thức dậy vào giờ bạn muốn, pha một ly cà phê hoặc ly trà nóng, cầm tờ báo ra sau vườn đọc, nghe chim hót, thư giãn với thiên nhiên. Hoặc hai vợ chồng bạn ngồi trên bãi biển nghe tiếng sóng rì rào nhìn ánh hoàng hôn. Hoặc cả gia đình đoàn tụ mỗi cuối tuần, chơi đùa với con cháu. Hoặc đi du lịch vòng quanh Châu Âu. Hoặc theo các nhóm từ thiện về Việt Nam giúp đỡ người nghèo. Những điều này hoàn không chỉ là mơ ước. Bạn hoàn toàn có thể làm được, và tôi sẽ chỉ cho bạn cách làm.
Ưu tiên đầu tiên của bạn trong việc đầu tư là đầu tư cho về hưu vì bạn không thể chỉ dựa vào an sinh xã hội (social security) khi về già nữa. Có thể tiền về hưu sẽ vẫn còn khi bạn và tôi tới tuổi nghỉ hưu, nhưng số tiền có thể sẽ giảm rất nhiều.
Ngày này, số tiền trợ cấp nghỉ hưu từ chính phủ ngày càng giảm (so với tỉ lệ lạm pháp mỗi năm), và tiền cấp dưỡng từ công ty (company’s pension) bạn làm đã là quá khứ. Do đó, bạn phải chuẩn bị, tính toán cho việc nghỉ hưu của bạn sau này.
Để cho việc đầu tư cho nghỉ hưu có hiệu quả, bạn nên tiết kiệm ít nhất 10% số lương mà bạn đang kiếm được hiện giờ. Nếu bạn còn trẻ, bạn có rất nhiều lợi thế vì bạn còn rất lâu mới nghỉ hưu. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu đầu tư từ năm 15 tuổi. Mỗi năm bạn chỉ cần tiết kiệm $2,000 trong vòng bảy năm, nghĩa là tới khi 22 tuổi thì không bỏ thêm tiền nữa, và với mức tiền lời là 10%/năm. Khi bạn về hưu ở tuổi 65, bạn sở hữu số tiền là $1,020,430.
Tương tự như ví dụ trên, nhưng thay vì bạn ngưng đầu tư, bạn tiếp tục bỏ vào $2,000 mỗi năm cho đến khi 65 tuổi, và bạn sẽ có số tiền là $2,327,817.06. Khó tin ư? bạn có thể tự tính toán số tiền đầu tư cho mình qua trang web: Retirement Savings CalculatorDưới đây là ảnh minh họa của phép tính trên.
Dùng cùng phép tính trên, nếu bạn 25 tuổi, bạn cần tiết kiệm và đầu tư với số tiền là $2,259 mỗi năm để được $1,000,000 ở tuổi 65. Ở tuổi 35, bạn cần tiết kiệm và đầu tư $6,079 mỗi năm. Và ở tuổi 45, bạn cần tiết kiệm $17,459 mỗi năm. Dưới đây là bảng dữ liệu để bạn so sánh dễ hơn.
Tại Sao Tiền Lãi Là 10%?
Đọc tới đây chắc hẳn nhiều người nghĩ đây là cách tính hoang tưởng. Làm gì có chỗ nào đầu tư an toàn mà tiền lãi tới 10%. Thực sự không hoang tường tí nào. Con số 10% là số tiền lời trung bình mỗi năm của toàn bộ thị trường chứng khoán của Mỹ. Không tin, bạn cứ hỏi bất cứ ai rành về thị trường chứng khoán và họ sẽ nói cho bạn biết. Lấy một ví dụ cụ thể, S&P 500. Đây là một loại quỹ bao gồm cổ phần của 500 công ty lớn nhất nước Mỹ (Apple, Amazon, Nike, Dollar Tree, Walmart, vv…). Trong 90 năm vừa qua, trung bình mỗi năm quỹ này phát triển 10% (thông tin từ trang web investopedia.com).
– 1926-1956: +10.77% trung bình mỗi năm
– 1956-1986: +9.63% trung bình mỗi năm
– 1986-2016: +9.99% trung bình mỗi năm
Tức là nếu bạn mua một cổ phần của quỹ này (khoảng $2,650 cho một cổ phần hiện nay), thì có thể gần như chắc chắn rằng trong vòng 20 tới 30 năm tới, bạn sẽ lời 10% mỗi năm. Nên nhớ là đây là dạng đầu tư dài hạn 20, 30 năm.
Còn Lạm Phát Thì Sao?
Con số 10% là chưa kể lạm pháp (tiền mất giá). Nếu tính mức lạm phát là 3% mỗi năm thì mức tiền lời thực sự là 7%. Nếu bạn nghĩ bỏ tiền vào tài khoản tiết kiệm trong ngân hàng thì an toàn hơn và đồng thời cũng được một ít tiền lời thì đây là một suy luận sai lầm. Tiền của bạn bỏ trong tiết kiệm ngân hàng với mức lãi là 0.01% mỗi năm, trong khi lạm pháp là 3%. Bạn mất 2.99% mỗi năm khi để tiền trong ngân hàng.
Một ví dụ cụ thể, hiện nay một người trả trung bình $26,000 để mua một chiếc xe. Nếu lạm phát cứ tăng theo chiều hướng hiện nay, 40 năm sau, người đó sẽ phải trả $145,000 cho cùng một chiếc xe. Chắc lúc đó tôi và bạn sẽ phải đón xe bus hoặc dùng xe đạp.
Nếu Tôi Không Có Đủ Tiền Để Mua S&P 500, Dow Jones, Hoặc NASDAQ?
Vào thời điểm tôi viết bài này (11/02/2018) thì giá của S&P 500, Dow Jones, và NASDAQ như sau:
– S&P 500: $2,619.55
– Dow Jones: $24,190.9
– NASDAQ: $6,874.49
Không phải ai cũng có đủ tiền để bắt đầu đầu tư vào những quỹ này. Đừng lo, có hàng ngàn quỹ khác tương tự nhưng rẻ hơn nhiều. Tôi sẽ nói rõ hơn trong bài viết “Làm Sao Đầu Tư?”
Phương Tiện Và Cách Thức Đầu Tư
Tiền lời do đầu tư cũng giống như tiền trúng số, bạn phải khai thuế và đóng thuế. Tuy nhiên, có một vài phương tiện đầu tư do chính phủ lập ra để khuyến khích người dân tiết kiệm tiền và đầu tư cho việc nghỉ hưu. Những phương tiện này có rất nhiều lợi ích trong việc không phải đóng thuế. Đây là cơ hội mà tôi nghĩ bất cứ ai sống trên đất Mỹ này đều nên nắm dữ. Những phương tiện này bao gồm: 401(k), 403(b), Roth IRA, The Simplified Employee Pension (SEP), và IRA. Mỗi phương tiện này được giải thích rõ hơn trong bài viết “Tài Khoản Đầu Tư-401(k), 403(b), Traditional IRA, Roth IRA, SEP, Simple IRA, 529”
Cách thức đầu tư là sau khi bỏ tiền vào trong các tài khoản (phương tiện đầu tư) nói trên, bạn dùng số tiền trong tài khoản đó để mua các quỹ đầu tư. Bài viết “Làm Sao Đầu Tư?” nói rõ hơn về cách thức đầu tư và những loại quỹ/cổ phiếu nào bạn nên mua để tránh rủi ro nhưng lời nhiều nhất.
Tóm Lại
Muốn sống an nhàn tuổi già mà không phải lo về tài chính, hãy sống giản dị, tiết kiệm, và đầu tư ngay từ bây giờ.
