Khỏi cần nói thì ai cũng biết là việc học đại học để có bằng cấp đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc kiếm việc làm sau này của mỗi người. Dù học đại học không phải là con đường duy nhất dẫn đến thành công, nhưng đối với đại đa số chúng ta, có một tấm bằng đại học sẽ giúp dễ xin được việc với mức lương cao hơn. Đối với tất cả các cha mẹ nói chung và cha mẹ Việt Nam nói riêng, việc có con cái đi học đại học là một niềm vui và là tự hào cho gia đình. Tuy nhiên, một điều đáng nói là rất nhiều học sinh và cha mẹ nghĩ là việc học ở một trường đại học danh tiếng thì có ưu thế hơn trong việc kiếm việc sau khi ra trường và công việc làm kiếm nhiều tiền hơn. Điều này hoàn toàn không đúng.
Có Tấm Bằng Từ Một Trường Danh Tiếng Thì Làm Lương Cao Hơn?
Khảo sát của hai nhà kinh tế học Alan Krueger và Stacy Berg Dale được xuất bản vào năm 1999 so sánh mức lương của hai nhóm học sinh sau khi ra trường: một nhóm học ở các trường đại học danh tiếng như Harvard, Stanford, Penn State, UCLA, vv…; còn nhóm kia mặc dù được nhận vô trường danh tiếng nhưng không học mà học ở các trường bình thường khác. Cuộc khảo sát kết luật là sau 20 năm ra trường, không có sự khác biệt nào về tiền lương của hai nhóm. Điều này chứng tỏ là dù bạn học ở một trường danh tiếng như Georgia Tech hay một trường kém danh tiếng hơn như Wright State University, mức lương bạn kiếm được sau khi ra trường cũng không có gì khác. Điều quan trọng là bạn có tinh thần học hỏi, tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết trong công việc, thân thiện với mọi người, vv…
Học Từ Một Trường Danh Tiếng Sau Này Có Công Việc Tốt Hơn?
Nhiều người nghĩ là khi có được bằng cấp ở một trường danh tiếng, công việc làm sau này sẽ tốt hơn, và mức độ hài lòng với công việc cao hơn. Thực ra, sự hài lòng trong công việc (job satisfaction) thì rất khó để đo lường được. Một ký giả tên là Gregg Easterbrook đã từng phỏng vấn rất nhiều sinh viên mới ra trường từ các trường đại học danh tiếng. Ông ta kết luận rằng: học ở một trường đại học danh tiếng thì chẳng có mối liên hệ nào tới việc hài lòng trong công việc sau này.
Có Đáng Khi Mượn Nợ Để Học Ở Một Trường Danh Tiếng?
Theo thống kê từ trang web “Student Loan Hero”, tại thời điểm năm 2018 này, tổng số nợ tiền học của cả nước Mỹ là $1.48 nghìn tỷ đô. Nợ tiền học là loại nợ lớn nhất của người dân Mỹ, sau đó là nợ tín dụng (credit card debt). Có khoảng 44.2 triệu người dân Mỹ đang mắc nợ tiền học, và trung bình mỗi tháng số tiền phải trả của mỗi người là $351.
Một đặc điểm khiến nợ tiền học trở thành loại nợ “đáng sợ” nhất là bạn sẽ không bao giờ được tha nợ nếu bạn không thanh toán hết. Chỉ khi bạn chết bạn mới được tha nợ. Còn các loại nợ khác, bạn sẽ được tha nếu khai phá sản.
Vấn đề về học ở một trường danh tiếng là đa số các trường này là trường tư và có mức lệ phí rất cao, khoảng $30,000 đến $50,000/năm chưa kể các chi phí khác như ăn, ở, xe, sách vở, vv… Vậy câu hỏi đặt ra là, có đáng để mượn một đống nợ để được học ở một trường danh tiếng không? Câu trả lời là “KHÔNG!”. Như đã nói ở trên, có bằng cấp từ một trường danh tiếng không có nghĩa là bạn sẽ kiếm được nhiều tiền hơn hay có công việc tốt hơn sau khi ra trường.
Tôi thường nghe đài radio về cách quản lý tiền, The Dave Ramsey Show, và thường nghe rất nhiều người gọi vào để hỏi về cách làm sao để trả nợ tiền học. Đa số những người này thú nhận là họ đã mắc sai lầm khi mượn quá nhiều tiền học và bây giờ nó trở thành một gánh nặng cho gia đình.
Kết luận, trừ khi bạn có học bổng hoặc có khả năng tự trả tiền học, hãy chọn học ở trường với mức học phí phải chăng và trong tiểu bang bạn sống (in-state) để khỏi phải mang gánh nợ khi tra trường.
Trọn Ngành Học Quan Trọng Hơn Là Trọn Trường
Các công ty hiện nay thường chú trọng vào kinh nghiệm và năng lực hơn là bằng cấp từ trường nào khi mướn nhân viên. Việc bạn quyết định theo học một ngành chuyên môn nào đóng một vai trò quan trọng hơn trong việc tìm kiếm việc và mức lương cao. Sau đây là 10 ngành học với mức lương cao nhất sau khi ra trường với bằng cử nhân 4 năm (Nguồn, usnews.com):
1. Kỹ sư dầu khí (petroleum engineering): $96,273/năm
2. Kỹ sư hóa (chemical engineering): $70,658/năm
3. Kỹ sư hạt nhân (nuclear engineering): $69,885/năm
4. Kỹ sư máy tính (computer engineering): $69,537/năm
5. Khoa học điện toán (mathematics & computer science): $68,893/năm
6. Kỹ sư điện (electrical engineering): $68,147/năm
7. Kỹ sư hệ thống (system engineering): $68,055/năm
8. Kỹ sư vật liệu (material engineering): $66,967/năm
9. Kỹ sư hàng không (aerospace & aeronutical engineering): $66,771/năm
10. Kỹ sư cơ khí (mechanical engineering): $64,394/năm
Danh sách trên rõ ràng chỉ ra là học ngành kỹ sư với bằng cử nhân thì mức lương được trả cao nhất. Tuy nhiên, bằng kỹ sư không phải là bằng dễ kiếm việc nhất. Hiện nay, y tế là lãnh vực cần nhân lực nhiều nhất. Nếu bạn học y tá, mặc dù mức lương không cao lắm khi mới ra trường, nhưng chắc chắn bạn sẽ được nhận làm ở bất cứ đâu.
Hãy chọn học bất cứ ngành học nào mà bạn thích và có niềm đam mê, nhưng hãy cẩn trọng và khôn ngoan trong việc chọn trường và chọn ngành để không bị mang nợ suốt đời.
